Üç General ve Protokolün Üç Adamı

Türk Silahlı Kuvvetlerindeki Atamalar ve Bürokratik Harmonide Protokol Sıramamaları:

İçişleri Bakanı’na jandarma personeli, Milli Savunma Bakanı’na Türk Silahlı Kuvvetleri personeli hakkında verilen açığa alma yetkisi Cumhuriyet tarihinde ilk kez kullanıldı. Buna göre Tümgeneral Halil Helvacıoğlu, Tümgeneral Gürbüz Kaya ve Tuğamiral Abdullah Gevramoğlu açığa alındı. Haber bu.

Başbakan  “Yasalar çerçevesinde hareket edildi”, derken, CHP durumu “sivil darbe” olarak değerlendirdi. Bir kere siyasetin en pis hatta iğrenç yanı, erdemlilikten uzak olmasıdır. Yani iktidar altın yumurtlasa, muhalefet gidip onu hurdacıya satar, muhalefet iktidara gül uzatsa, iktidar “dikeni batabilir, tehlikelidir” diye çöpe atar. Bu nedenle iktidar ile muhalefetin değerlendirmelerini sunduktan sonra olanı ve olması gerekeni ortaya koymaya çalışalım.

Bir kere, Türk Siyasal Hayatı “devlet ebed müddet” ilkesiyle devleti üstün gören  bir paradigma üzerinden beslenmiştir yıllarca. Asırlarca varolagelen bu zihniyet algı ve argüman, dünyadaki küreselleşme eğilimleri nedeniyle ve yine dünyadaki sivilleşme eğilimlerinin etkisiyle yavaş yavaş değişmeye başlamıştır.

Bir taraftan da “asker ocağı” değer yargısı, her zaman halk kitleleri tarafından ordunun kutsanmasına neden olmuştur. Bu kutsiyet nedeniyle de ordunun bütün haksızlıklardan, adi ve/veya siyasi suçlardan berî olduğu düşünülmüştür. Bu haliyle ordu dokunulmaz hale gelmiştir.

KARIŞTIRILMAMASI GEREKEN OLGU:

Ordunun yıpratılmaması gereği nedeniyle ordunun yaptığı hataları görmezden gelemeyeceğimiz gibi, bir takım şer güçlerin dümen suyundan hareketle ordunun üfürükten nedenlerle de yıpratılması katlanılabilecek bir durum değildir.

Üç generalin açığa alınması elbette ki hukuksal bir işlemdir. Hatta son Anayasa Revizyonundan önce dahi böylesi bir atama yapılmış olsaydı, yine hukuksal bir işlem idi. Ancak artık bu hukuksal idari işlemin halk nezdinde bir meşruiyeti bulunmaktadır. Bu da siyasal iktidar açısından psikolojik hormon desteğidir. Mesele durumunu hukuksal olup olmaması değlidir sadece. Durumun bir de içerik boyutu bulunmaktadır. Yani açığa alınan üst subayların haklılığı veya haksızlığı. Zira bu subaylar YAŞ kararlarına yönelik açtıkları davaları kazanmışlardı. Ama iktidar ağırlığını koyarak “biz gerek görürsek görevden alırız” mesajını vermiş oldu. Bu işlem, düz mantıkla haklı görülebilir ancak, zamanlama açısından “şık olmayan idari icrai birel bir işlemdir.  Ancak sonuçları ve yansıması açısından kamusal bir işleme dönüşmüştür.

Kamu Bürokrasisindeki Protokol Sıralaması:

Hazır bu konuya eğilmişken devlet yönetimindeki protokol çarpıklığına da değinmek gerek. Malumunuzdur, son referandum ile ve müstakbel yeni anayasa ile ordunun yani silahlı kuvvetlerin devlet yönetimindeki baskınlığı dizginlenmiştir, dizginlenecektir. Bu gelişmelere paralel olarak, bürokratik düzenlemelerde, tören düzenlerinde de protokol sıralamalarının  revize edilmesi gerekmektedir.

İl, İlçe Protokolleri:

İl ve İlçelerde halihazırdaki protokol sıralaması şu an için, Vali, Garnizon Komutanı ve Belediye Başkanı dır. Bu düzenlemenin DEMOKRATİK BİR DEVLET YAPISIYLA HİÇ BİR İLGİSİ YOKTUR. Bu yapı eski askercil düzenleme devrinden kalma bir uygulamadır. Sıralama askercil, merkezcil bir sıralamadır. Bu sıralamanın demokratik açıdan meşruiyete göre yapılması mantıksal açıdan ve toplumsal açıdan bir gerekliliktir.

İl İlçe Protokolleri Nasıl Olmalıdır?

İl ve ilçelerlerdeki protokol sıralaması için iki alternatif sunabiliriz.

I. Alternatif:

Belediye Başkanı, Vali ve Garnizon Komutanı

II. Alternatif:

Belediye Başkanı, Garnizon Komutanı ve Vali

Ben şahsen I. alternatifin daha meşru olacağını düşünmekteyim. Zira temsil noktasında ve meşruiyet noktasında öncelikli olarak seçilmişlerin, ikinci olarak olan Hükumet kanadınca atanmış sivil temsilcinin üçüncü olarak ta, yine Hükumet tarafından atanmış olna Askeri kişinin gelmesi gerekir.

Burada Valilik veya Kaymakamlık makamlarının Garnizon Komutanlığı makamından öncelikli olarak gelmesinin nedeni ise, o makamların bizzat varolan ili veya ilçeyi temsil ediyor olmalarıdır. Ancak şu var ki, her halükarda, Garnizon Komutanının il ve ilçe protokolünde MUTLAK SURETTE III. sıraya geçmesinin gerekliliği kaçınılmazdır. Yerel yöneticinin halka en yakın yönetici olması ve en meşru kişi olması cihetiyle protokolde I. sırada olması DEMOKRATİK BİR ÜLKE İÇİN bir başka gerekliliktir.

Protokol sıralamaları ve meşruiyet konusuna ilerleyen zamanlarda yeniden değinmek ümidi ile esen kalınız.

Not:

Bu yazı, https://www.bilgiagi.net, https://www.bilgievreni.com, https://www.gazetecanik.com, https://www.kamudanhaber.com, https://www.siyasalforum.net, https://www.ahmetfidan.com ile, Gazete Canik vb. kağıt bası gazetelerde yayınlanmaktadır. Yazarın izni olmaksızın başka hiçbir yayın organında kaynak veya dipnot göstermeksizin kısmen veya tamamen alınamaz, çoğaltılamaz.

Etiketler: askeri bürokrasi, askeri protokol, askeriye, bürokrasi, devlet yönetimi, idare, kamu bürokrasisi, ordu, protokol, protokol sıralaması, protokoldeki kişiler, sivilleşme, sivillik, Siyaset, Toplum, yönetim